Μητσοτάκης: Να αφήσουμε το ελληνικό πανεπιστήμιο να ανοίξει τα φτερά του

Την πίστη του στα ελληνικά πανεπιστήμια εξέφρασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας από το βήμα της Ολομέλειας για το νομοσχέδιο για την Παιδεία.

Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, το νομοσχέδιο εστιάζει σε τρία ζητήματα, στην Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, στη σύνδεση της αξιολόγησης των πανεπιστημίων με τη χρηματοδότηση, με όρους επιδόσεων στη μόρφωση και με την απελευθέρωση της έρευνας και καινοτομίας. 

Ο κ. Μητσοτάκης εξήγησε ότι όλα τα πανεπιστήμια θα λαμβάνουν το 80% της χρηματοδότησης στη βάση αντικειμενικών δεδομένων, όμως το 20% θα δίδεται με βάση δείκτες που θα επιλέγουν τα ίδια. 

«Το νομοσχέδιο για την Παιδεία αποτελεί μία τολμηρή και συνεκτική δέσμη μεταρρυθμίσεων που απελευθερώνουν την ανώτατη εκπαίδευση από τον ασφυκτικό έλεγχο του υπουργείου. Δέσμη μεταρρυθμίσεων που καθιερώνουν την αξιολόγηση στα πανεπιστήμια, συνδέοντας τη χρηματοδότησή τους με την παραγωγή επιστημονικού έργου, και ενισχύουν την έρευνα, αίροντας τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας. Το τρίπτυχο «σχεδιασμός-αξιολόγηση-ευελιξία» συμπυκνώνει το περιεχόμενο και τους στόχους των νέων διατάξεων που εισηγείται σήμερα η κυβερνητική πλειοψηφία. Το πνεύμα τους, όμως, είναι πολύ ευρύτερο, καθολικό. Η Παιδεία αποτελεί εθνικό πεδίο», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Βουλη.

«Στην αρχή 3ης δεκαετίας του 21ου αιώνα, η εκπαίδευση παίρνει το χαρακτήρα της πιο σημαντικής εκπαίδευσης για κάθε τόπο. Η Ελλάδα δυστυχώς εισέρχεται σε αυτόν τον πόλεμο της γνώσης απογυμνωμένη. Πέρσι χωρίς καμία αξιολόγηση αναδιατάχθηκε ο ακαδημαϊκός χάρτης της χώρας. 

Το δημόσιο πανεπιστήμιο αντιστέκεται και παράγει. Παρά το μεθοδικό ξύλωμα της μεταρρύθμισης του 2014, οι «εργάτες» του επιμένουν να προκόβουν. Οι νησίδες προόδου και αριστείας είναι εδώ. Έχω βαθιά πίστη στον ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο θα μπορέσει να ανοίξει πραγματικά τα φτερά του, μόνο αν του δοθούν οι δυνατότητες να αποφασίζει το ίδιο για το ταξίδι του στη γνώση και στην έρευνα, κάτι που επιχειρεί να κάνει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Είναι μια πρόταση ελευθερίας και ευθύνης για τα δημόσια πανεπιστήμια. 

Η χώρα αποκτά Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ένα όργανο που έρχεται να αντικαταστήσει την παλαιά ΑΔΙΠ με διευρυμένες, με ενισχυμένες αρμοδιότητες.Να αποτελέσει θεσμικό αντίβαρο στις όποιες παρεμβάσειες εκάστοτε κυβέρνησης, εκάστοτε υπουργού. 

Κεντρικότερη αποστολή της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι η συνεχής αξιολόγηση των ανωτάτων ιδρυμάτων με κριτήρια τα οποία θα προτάσσουν τον παραγωγικό ρόλο αλλά και την κοινωνική διάσταση των πανεπιστημίων. 

Κάνουμε και το επόμενο βήμα να συνδέσουμε την αξιολόγηση των πανεπιστημίων  με τη χρηματοδότησή τους. Το κράτος εξακολουθεί να εγγυάται τη βιωσιμότητα των σχολών. H ετήσια επιχορήγηση θα καταρτίζεται κατά 80% βάσει αντικειμενικών δεδομένων, αριθμός των φοιτητών, κόστος σπουδών, γεωγραφική θέση του κάθε ιδρύματος. Όμως, σε ποσοστό 20% θα καθορίζεται από δείκτες, που θα επιλέγουν τα ίδια: η ποιότητα της διδασκαλίας, η πρωτοτυπία της επιστημονικής έρευνας και η δυναμική εξωστρέφεια. Όλα αυτά θα αποτελούν, έτσι, κίνητρα για μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση.

Οι νέες ρυθμίσεις απαλλάσσουν τους επιστημονικούς υπεύθυνους των ερευνών από τα διαδικαστικά βάρη. Η λειτουργία των ΕΛΚΕ γίνεται απλούστερη και πιο γρήγορη. Περισσότερο διαφανής και λιγότερο γραφειοκρατική.

Τα πανεπιστήμια θα αποκτούν τα ίδια την δυνατότητα να καθορίζουν μόνα τους την πορεία τους, διαχειριζόμενα ανάλογα και τους πόρους τους. Έτσι αντιλαμβάνομαι το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων. Οι μεταρρυθμίσεις για τις οποίες μιλάμε σήμερα δεν θα στοιχήσουν ούτε ένα ευρώ στα δημόσια ταμεία. Οι μεγάλες αλλαγές συχνά δεν είναι ζήτημα χρημάτων αλλά απόφασης

Το νομοσχέδιο συμπεριλαμβάνει και άλλες διατάσεις ιδιαίτερα σημαντικές όπως η θέσπιση για πρώτη φορά στη χώρα Κρατικού Πιστοποιητικού Πληροφορικής. Δίνει και τη συμβολική δυνατότητα που δίνουμε στα σχολεία να αποφασίζουν μόνα τους για τις σχολικές εκδρομές.

Θα ακολουθήσει πλήρες σχέδιο για μεταρρυθμίσεις στη β’ βάθμια και α’ βάθμια εκπαίδευση, με διάλογο, χωρίς εκπλήξεις. Θα διεξάγουμε αυτό το διάλογο ταυτόχρονα με αποφασιστικότητα ότι έχει έρθει η ώρα να γυρίσουμε σελίδα».